zondag 13 januari 2013

Dichter des vaderlands


(Dit stuk verscheen eerder op Het Vrije Vers (www.hetvrijevers.nl)

Uit een persbericht van Poetry International d.d. 15-11-12:
“Op 31 januari 2013 wordt de nieuwe Dichter des Vaderlands benoemd. De opvolger van Ramsey Nasr, wordt aangewezen door een breed samengestelde benoemingscommissie die in december hiertoe bijeenkomt. Verkiezingen als in 2000, 2005 en 2009 zullen dit jaar niet worden gehouden. (…) Op uitnodiging van de partners hebben dichter Maria Barnas, programmamaker en poëziebloemlezer Arie Boomsma, NRC literair redacteur Arjen Fortuin, dichter en journalist Piet Gerbrandy, schrijfster Kristien Hemmerechts en politica Mei Li Vos in de commissie zitting genomen”
Ze worden ondersteund door Ramsey Nasr en Bas Kwakman, directeur van Poetry International. De functie is onbezoldigd en de DdV moet aan een profiel beantwoorden:
  • Wordt erkend zowel in het poëzie-circuit als daarbuiten;
  • Is in staat een breed publiek enthousiast te maken voor poëzie;
  • Neemt initiatieven, is communicatief, enthousiasmerend en gedreven;
  • Gaat gemakkelijk om met media;
  • Is thuis op een podium.

Mogen we ons even verbazen? Een Dichter des Vaderlands, aangesteld door deze commissie? Waarom denk ik opeens aan regenten uit de pruikentijd? Wat is dit? Een poging te voorkomen dat lieden die overal in het land maar stadsdichter worden met begrijpelijk Nederlands doordringen tot deze functie? Let op die eerste functie-eis: erkend door wie of wat?

Een commissie staat ook wel heel ver af van de oorsprong van het Dichterdesvaderlandschap.
Nee; die oorsprong ligt niet in de door Karel I in 1619 aangestelde Poet Laureate Ben Jonson (die wél jaarlijks bezoldigd was, o.a. met een grote hoeveelheid drank), want hoe kwam Karel I op de gedachte om dit te doen?
Door een verslag van zijn spion William Lithgow na een bezoek aan de piratensteden Tunis en Fez, die officieel onder het regentschap van het Ottomaanse Rijk vielen maar in feite door anarchistische, gekozen stadsbesturen - bestaande uit vrije piraten - bestuurd werden en waar beslissingen genomen werden na discussies in volksvergaderingen. Lithgow meldde vol afschuw dat vrouwen daar gelijke rechten hadden en homoseksualiteit was toegestaan, maar had ook iets positiefs over Fez te vertellen dat indruk op zijn vorst maakte en de oorsprong vormt van de Poet Laureate en onze DdV:
"Hier in Fez wonen veel dichters, die over allerlei onderwerpen liederen schrijven, vooral over liefde en geliefden, die ze openlijk in hun gedichten noemen, zonder berisping of schaamte. Al deze dichters schrijven rond de tijd van Mohammeds verjaardag gedichten om hem te loven. Tevens komen die dag ’s middags alle dichters op de markt bijeen, waar een overdekte zetel staat opgesteld. Hierop nemen ze om beurten plaats om hun gedichten voor het publiek, bestaande uit alle bewoners, voor te dragen. En degene die door hen als beste wordt aangewezen, wordt het hele jaar geëerd en van de andere dichters onderscheiden door de titel ‘prins der poëten’ en hij wordt door de waarnemende regent en het stadsbestuur beloond.
Het is wat je noemt een waardevolle observatie: was het nu ook maar de gewoonte van onze Europese prinsen om iets dergelijks te organiseren, en zeker die van dit eiland; dan zouden de moedigste geesten en de scherpste hersenen studeren en ernaar streven de voortreffelijkste vindingrijkheid van hun beste stijlen en fantasierijke vernuft ten toon te spreiden, die thans zijn overschaduwd en verstikt, omdat heden ten dage noch belangstelling, noch een beloning voor zulke fantastische mensen-van-de-pen bestaat.”

(William Lithgow bezocht Tunis en Fez van 1614 tot 1616 waarna hij na terugkomst dit verslag schreef, met andere reisverslagen later uitgegeven onder de titel Rare Adventures and Paineful Peregrinations.)
Kijk, zo hoort dat te gaan met het aanstellen van een DdV. Flikker toch op met je commissie. De boom in met Boomsma en Gerbrandy was misschien goed in de oorlog, maar ondertussen veel te oud om over zoiets mee te praten. Wat weet die van poëzie? En wat moet Mei Li in die commissie? En Hemmerechts? En die anderen?

Wij van Het Vrije Vers trekken ons hier niets van aan en gaan het anders doen. Niet zo moeilijk want die hele functie van Dichter des Vaderlands is niet officieel en stelt dus eigenlijk geen flikker voor; dat het toch nog wat werd kwam door de persoonlijke inzet en persoonlijkheid van de eerste twee, nu wordt het een farce.
Niemand kan ons dus verbieden zelf in januari iedereen de kans te geven werk in te sturen om in aanmerking te komen voor de functie van Dichter des Vaderlands.
Gewoon op het forum en daarna mag iedereen zijn of haar stem uitbrengen. Onbezoldigd blijft het wel, we zijn helaas geen met buit beladen piratengroep.
Maar de Dichter des Vaderlands die wij kiezen is net zo officieel als die van Poetry International en meer in de geest van de oorspronkelijke opzet. En natuurlijk staat het andere poëziesites vrij om óók een Dichter des Vaderlands te laten kiezen. Leve de anarchie.
Tenzij natuurlijk een commissie wordt aangesteld die wél verstand van zaken heeft. En er sprake is van fatsoenlijke betaling en een fatsoenlijk dichter.
Hoe dan ook, commissie of vage internetverkiezingen: het zal blijven wringen.
Misschien moeten we er maar getrapte verkiezingen van maken: alle stadsdichters kiezen uit hun midden een Dichter des Vaderlands. Een nog bredere commissie dan nu. En met verstand van zaken. En zonder de Dichterregentenkliek.
Of anders in plaats van een marktplaats toch maar een Joop van den Endeproductie.
.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten